Od czego zależy wysokość alimentów od rodzica na rzecz dziecka?

Niestety (lub na szczęście) nie istnieje coś takiego jak z góry ustalona wysokość alimentów na dziecko. Każda sytuacja rozpatrywana jest indywidualnie, dlatego fakt, że dziecko znajomego otrzymuje od jednego z rodziców alimenty w kwocie X nie oznacza, że nasze dziecko również kwotę X będzie od jednego z rodziców otrzymywać. Orzekając o wysokości alimentów sąd zobowiązany brać pod uwagę kilka aspektów.

Pierwszym z nich jest wysokość usprawiedliwionych potrzeb dziecka. Potrzeby te u każdego dziecka w każdej rodzinie kształtują się inaczej, jednak najczęściej uzależnione są od wieku dziecka, stanu jego zdrowia, postępu w edukacji, zainteresowań i zdolności oraz dotychczasowego poziomu życia.

Do podstawowych potrzeb dziecka, należą przede wszystkim podstawowe koszty jego utrzymania, takie jak koszty wyżywienia, środków czystości i higieny, odzieży i obuwia, edukacji czy koszty leczenia. Co istotne, do kosztów tych zalicza się również udział dziecka w opłatach związanych z utrzymaniem mieszkania, czyli np. opłaty za czynsz, gaz, prąd, wodę itp.

Oprócz tych najbardziej podstawowych potrzeb dziecko ma jeszcze inne potrzeby związane z jego wychowaniem, takie jak np. koszty zabawek, książek, rozrywki, koszty wyjazdów na wakacje, ferie i inne wycieczki etc.

Kolejnym, lecz nie mniej ważnym aspektem, jaki sąd zobowiązany jest wziąć pod uwagę przy ustalaniu wysokości alimentów są możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego do płacenia alimentów rodzica.

Co ważne, możliwości zarobkowe nie są ustalane na podstawie faktycznych dochodów osiąganych przez zobowiązanego rodzica, a na podstawie realnych zarobków, jakie ten rodzic mógłby osiągnąć, biorąc pod uwagę jego wykształcenie, doświadczenie zawodowe, umiejętności i stan zdrowia. Gdy zatem rodzic nie wykorzystuje swojego potencjału zarobkowego, pracuje poniżej swoich kwalifikacji lub niekiedy celowo podejmuje pracę za mniejszym wynagrodzeniem licząc na zasądzenie przez sąd alimentów w niższej kwocie, to sąd nie weźmie pod uwagę jego aktualnych dochodów, a dochody, jakie potencjalnie mógłby osiągnąć.

Z kolei biorąc pod uwagę możliwości majątkowe sąd bierze pod uwagę ogólną sytuację majątkową zobowiązanego do płacenia alimentów rodzica. Istotne jest na przykład to czy rodzic ten posiada własny majątek (np. w postaci oszczędności lub nieruchomości) oraz jaki jest poziom jego życia.

Nie mniej istotna jest również kwestia osobistego zaangażowania tego rodzica w wychowanie i opiekę nad dzieckiem.

Kolejną kwestią, jaką sąd musi mieć na uwadze jest tzw. zasada równej stopy życiowej. Zgodnie z tą zasadą dziecko ma prawo do życia na takim poziomie, na jakim żyją jego rodzice i to zarówno w przypadku gdy dziecko żyje z rodzicami wspólnie lub w rozłączeniu. Oznacza to, że rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne odpowiadające tym, w jakich żyją sami. Wysokie możliwości zarobkowe i majątkowe rodzica będą więc usprawiedliwiały równie wysokie potrzeby dziecka, ponieważ majętny rodzic może pozwolić sobie na sfinansowanie dziecku droższych zajęć dodatkowych czy droższych wakacji dziecka. Nie oznacza to, że rodzic ma spełniać każde zachcianki dziecka, ale takie potrzeby, które są faktycznie usprawiedliwione potrzebami dziecka.

Co istotne, rodzice są obowiązani podzielić się z dzieckiem nawet najmniejszymi dochodami. W szczególnych przypadkach, gdy sytuacja dziecka tego wymaga, rodzice mają obowiązek wyzbywania się posiadanego majątku bądź jego niektórych składników, aby w ten sposób podołać ciążącemu na nich obowiązkowi alimentacyjnemu, np. dla ratowania zdrowia dziecka.