Kiedy można starać się o alimenty za okres miniony?

Na rodzicu względem dziecka ciąży obowiązek alimentacyjny. W przypadku więc gdy nie będzie on tego obowiązku należycie realizował, nie dostarczając np. wystarczających środków na usprawiedliwione potrzeby swojego syna lub córki, w każdej chwili możliwe jest wystąpienie do sądu z pozwem o alimenty. Ich zasądzenie nastąpi od bieżącego okresu na przyszłość, co wynika z natury tego rodzaju świadczenia. Czy dziecko może domagać się jednak alimentów od rodzica także za okres miniony?

Na tak postawione pytanie należy odpowiedzieć twierdząco. W prawie polskim istnieje obecnie możliwość, by sąd uwzględnił niezaspokojone potrzeby uprawnionego za okres wcześniejszy, zasądzając na jego rzecz odpowiednią sumę pieniężną. Stosowny wniosek w tym zakresie należy złożyć w pozwie. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że sąd przychyli się do zgłoszonego żądania tylko wtedy, jeżeli odpowiednio zostanie wykazane, że istniejące wcześniej potrzeby dziecka pozostały w dalszym ciągu niezaspokojone, ewentualnie, że na ich pokrycie uprawniony musiał łożyć z własnego majątku lub zaciągnął pożyczkę. Udowodnienie, że powyższe okoliczności rzeczywiście wystąpiły spoczywa na uprawnionym lub działającym za niego przedstawicielu ustawowym, co jednak często w praktyce okazuje się utrudnione.

Alimentów za okres miniony z pewnymi różnicami można dochodzić zarówno od rodzica, który sprawował władzę rodzicielską nad synem lub córką, jak i od tego, który tej władzy został pozbawiony. Paradoksalnie, ten drugi z rodziców znajduje się  w zdecydowanie korzystniejszej sytuacji, gdyż będzie zobowiązany wyłożyć niezbędne środki za maksymalnie 3 lata wstecz. Wynika to z faktu, że właśnie z takim okresem roszczenia o alimenty ulegają przedawnieniu. Wskazane ograniczenie nie znajdzie zastosowania do rodzica, który władzę rodzicielską sprawował nieprzerwanie od urodzenia dziecka. W jego przypadku praktycznie do czasu uzyskania przez uprawnionego pełnoletności bieg przedawnienia ulega zawieszeniu, co daje możliwość dochodzenia roszczeń także za wcześniejsze okresy.

Jeżeli sąd uzna, że roszczenie o alimenty za okres miniony jest rzeczywiście zasadne, przyzna uprawnionemu odpowiednie środki. W odróżnieniu jednak od alimentów za okres bieżący, powinno to być świadczenie jednorazowe.

specjalizacja: rozwód i podział majątku – Wrocław adwokat  Marta Olejnik-Hejne (1)