PUBLIKACJE

Kontakty dziadków z dziećmi po rozwodzie rodziców

Jakie prawa mają dziadkowie względem wnuków?

Podstawę do dochodzenia przez dziadków ustalenia  ich własnych kontaktów z dzieckiem stanowi art. 113[6] kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – czyli uprawnienie do kontaktów z dzieckiem mają: rodzeństwo, dziadkowie, powinowaci w linii prostej oraz osoby, które sprawowały przez dłuższy czas pieczę nad dzieckiem.

Kontakty z dziadkami orzecznictwo

Prawo uregulowania kontaktów dziadków z wnukami potwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 14 czerwca 1988 roku (sygn. III CZP 42/88). U uzasadnieniu Sąd wskazuje, że bardzo dużą wagę przywiązuje się do rodzin wielopokoleniowych. Kontakty między małoletnim a dziadkami mają duże znaczenie w życiu dziecka, podtrzymywane są zarówno tradycje rodzinne jak i budowana jest więź między małoletnimi a dziadkami. Jeżeli warunki są bezkonfliktowe to utrzymanie styczności pomiędzy członkami rodziny trzypokoleniowej jest jak najbardziej zasadne.

„Rodzice, jak to wyżej wywiedziono, mają obowiązek dbałości o rozwój dziecka w imię jego dobra. Powinni zatem dla pełnego rozwoju jego osobowości umożliwić dziecku kontaktowanie się z jego krewnymi (dziadkami) przy właściwej ich postawie i korzystnym wpływie na dziecko. Kontakty te, wynikające często z silnych więzów emocjonalnych, zwłaszcza dziadków z wnukami, wychowujących je od niemowlęcia, mogą wpływać na lepsze wychowanie i rozwój duchowy dziecka oraz sprzyjają kontynuowaniu więzów wielopokoleniowej rodziny. Takie zachowanie dziadków, okazywanie przywiązania i dbałości o wnuki nie tylko nie kłóci się z interesem dziecka, ale jest ono dla jego dobra.” (Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 14 czerwca 1988 r., III CZP 42/88)

Sytuacja jest odmienna kiedy strony są skonfliktowane. Dziadkowie nie mogą deprecjonować władzy rodzica i podważać jego autorytetu. W takim przypadku kontakty dziadków z dzieckiem mogą być znacznie ograniczone.

„Kontakty, które przysługują dziadkom wobec wnuka, z natury rzeczy są węższe niż te, które ustala Sąd w sytuacji, kiedy o ustalenie kontaktów zwraca się rodzic, pod którego bezpośrednią pieczą dziecko nie pozostaje.”

(Uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Legnicy – Wydział II Cywilny Odwoławczy z dnia 31 października 2018 r., II Ca 453/18).

„Innymi słowy, skoro uczestniczce postępowania przysługuje wyłączna władza rodzicielska nad małoletnim synem, a pomiędzy stronami istnieje szeroki konflikt, kontakty powinny być ustalone w taki sposób, aby w jak najmniejszym stopniu wnioskodawcy mogli mieć wpływ na wykonywanie władzy rodzicielskiej. Należy dać w takich sytuacjach zawsze prymat osobie, która wykonuje władzę rodzicielską.” (Uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Legnicy – Wydział II Cywilny Odwoławczy z dnia 31 października 2018 r., II Ca 453/18).

Kontakty dziadków z dzieckiem a dobro dziecka

Sąd zawsze będzie kierował się przede wszystkim dobrem dziecka, bada również jakie są relacje małoletnich z dziadkami. Najważniejszą kwestią jest ocena czy kontakty mogą zagrażać bezpieczeństwu dziecka – jeżeli tak to Sąd ma prawo oddalić wniosek dziadków o ustalenie kontaktów a nawet ich zakazać. Natomiast w praktyce dziadkowie przejawiają duże chęci budowania relacji z wnukami, mają pozytywne intencje względem dzieci co skutkuje uwzględnianiem wniosków przez Sąd. Wówczas spotkania z dzieckiem dopasowywane są do trybu życia małoletniego oraz możliwości czasowych dziadków oraz wnuków.

W sytuacji kiedy nie można wypracować wspólnego porozumienia, dziadkowie mogą złożyć wniosek o ustalenie kontaktów (opłata w wysokości 40 zł). Wówczas Sąd powinien zlecić przeprowadzenie wywiadu środowiskowego przez kuratora u dziadków i rodziców, co pozwoli m.in. na weryfikację, czy dziadkowie mają odpowiednie warunki lokalowe, pozwalające na przebywanie dziecka. Decyzję w przedmiocie ustalenia kontaktów Sąd podejmie dopiero po przeprowadzeniu rozprawy.

Czy na rodzicach spoczywa obowiązek kontaktowania dziecka z dziadkami?

Rodzice obowiązani są dbać o prawidłowy rozwój dziecka w imię jego dobra. Dla prawidłowego funkcjonowania i rozwoju dzieci, rodzice powinni umożliwić kontaktowanie się z jego dziadkami – oceniając przy tym ich właściwą postawę oraz w miarę możliwości życzenia małoletniego. Kontakty te są bardzo ważne, ponieważ często wynikają z silnej emocjonalnej więzi, która jest między dziadkami a małoletnimi od ich najmłodszych lat. Dlatego też Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że na rodzicach – niemalże ciąży obowiązek umożliwienia kontaktu dziadków z dziećmi. Zaznaczyć należy, że uczestnikami postępowania w przedmiocie ustalenia kontaktów dziadków z wnukami są dziadkowie dziecka oraz rodzice dziecka.

71 721 50 70 | webowy.maniak@gmail.com | Website | + posts

Prawnik specjalizujący się w sprawach rozwodowych i rodzinnych we Wrocławiu