500+ i jego wpływ na wysokość świadczenia alimentacyjnego i egzekucję

Świadczenie 500+, a formalniej rzecz ujmując świadczenie wychowawcze zostało wprowadzone mocą ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Ma ono na celu częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym opieką nad nim i zaspokajaniem jego potrzeb. Przysługuje ono niezależnie od dochodu na drugie i kolejne dziecko do momentu ukończenia przez nie 18 roku życia. Jeżeli rodzina uzyskuje dochody poniżej 800 zł netto na osobę, bądź 1200 zł na osobę w rodzinach z niepełnosprawnymi dziećmi, świadczenie przysługuje również na pierwsze dziecko.

Wyżej wymieniona ustawa nie reguluje w sposób jednoznaczny kwestii czy świadczenie wychowawcze i będący jego odpowiednikiem dodatek w wysokości świadczenia wychowawczego przysługującego na dzieci pozostające w pieczy zastępczej wpływa na zakres obowiązku alimentacyjnego. Bezspornym pozostaje fakt, że w wyniku otrzymywanego świadczenia wychowawczego wpływy pieniężne w rodzinnym budżecie są większe, w związku z czym powstały rozbieżności w orzecznictwie sądów rodzinnych.

Celem uregulowania ostatecznie tej kwestii i jednocześnie zapobiegnięcia kształtowaniu się odmiennych stanowisk w judykaturze, Prezydent w dniu 26 lipca 2016 r. podpisał ustawę o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw. Wejdzie ona w życie 20.08.2016 r. W art. 135 § 3 kro wprowadzono regulację, w której to ustawodawca stanowi, że świadczenie wychowawcze i dodatek w wysokości świadczenia wychowawczego nie wpływają na zakres obowiązku alimentacyjnego.

Podobne rozwiązanie zostało przyjęte w stosunku do świadczeń rodzinnych oraz świadczeń na utrzymanie dzieci przysługujących osobom prowadzącym rodzinne domy dziecka i instytucjonalnej pieczy zastępczej. W tym przypadku podobnie jak przy świadczeniu wychowawczym, wysokość świadczenia rodzinnego nie wpływa na zakres obowiązku alimentacyjnego.

Ustawa nowelizująca przewidziała również zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego dodając w art. 833 § 6 i 7 k.p.c. do katalogu wyłączeń z egzekucji komorniczej prowadzonej z rachunku bankowego, wyłączenia kwot świadczenia wychowawczego i dodatku w wysokości świadczenia wychowawczego. Zmiany zostały także wprowadzone w Prawie bankowym i ustawie o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.

Dodatkowym zabezpieczeniem świadczeń przed egzekucją prowadzoną z rachunku bankowego oraz rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej będzie możliwość prowadzenia przez banki i kasy rachunków rodzinnych, których zawartość zostanie wyłączona spod egzekucji. Rachunki te zawierać będą środki pieniężne pochodzące ze świadczeń niepodlegających egzekucji. Posiadać je będą mogły być tylko osoby fizyczne, którym przyznano takie świadczenia. Aby uruchomić taki rachunek, osoba zainteresowana zostanie zobowiązana do przedłożenia w banku lub kasie stosownego zaświadczenia wystawionego przez jednostki wypłacające te świadczenia. Co najważniejsze otwarcie i prowadzenie rachunku, jak również wydanie karty i pobieranie pieniędzy z bankomatu nastąpi za darmo.