Spadek pomiędzy najbliższymi a podatek PCC

Wyobraźmy sobie, że w wyniku spadkobrania po mężu trzy osoby (żona, syn i córka) stają się współwłaścicielami lokalu mieszkalnego we Wrocławiu o wartości 150 tys. zł  – każda w 1/3. W postępowaniu o dział spadku osoby te decydują, że jedynym właścicielem nieruchomości pozostanie żona. W ramach wzajemnych rozliczeń przekaże ona synowi 30 tys. zł, za to część należącą do córki otrzyma bez konieczności jakiejkolwiek rekompensaty. Kto i w jakiej wysokości zapłaci w tej sytuacji podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)?

Obowiązek zapłaty podatku PCC jest tutaj związany z dokonaną spłatą pieniężną i obciążać będzie tę osobę, która spłaty dokonała. W opisanym wyżej przypadku podatnikiem będzie więc żona, co wynika z faktu przekazania synowi uzgodnionej kwoty pieniędzy za jego udział. To, że spłata nastąpiła między osobami bliskimi nie będzie miało większego znaczenia. Prawo nie przewiduje bowiem żadnych zwolnień w tym zakresie. Ważne jednak, że żona nie będzie musiała w ogóle zapłacić podatku od nabytego udziału od córki, gdyż ten uzyskała nieodpłatnie.

W tym miejscu należy zastanowić się jaka będzie wysokość daniny. W przedstawionych okolicznościach mamy do czynienia z przeniesieniem własności nieruchomości, co wiąże się z ustaleniem stawki na poziomie 2%. Co będzie z kolei podstawą opodatkowania? Na pierwszy rzut oka wydaje się, że powinna to być kwota 30 tys. zł, którą żona przekazała swojemu synowi tytułem spłaty. Organy podatkowe w oparciu o ustawę przyjmują jednak, że o wysokości podatku każdorazowo zadecyduje wartość rynkowa nabytego udziału. Jeżeli zatem nieruchomość wyceniono wcześniej na 150 tys. zł, a syn był jej współwłaścicielem w 1/3, jego udział powinien zostać oszacowany na 50 tys. zł. To, że rzeczywista spłata była niższa pozostanie już dla fiskusa bez znaczenia.

Podatek PCC, który żona będzie musiała zapłacić w związku z odpłatnym nabyciem udziału syna w lokalu mieszkalnym, wyniesie zatem 1000 zł (2% z 50 tys. zł). Uniknięcie pomyłki jest w tym przypadku o tyle ważne, że to podatnik (żona) powinien samodzielnie obliczyć wysokość podatku i złożyć w urzędzie skarbowym odpowiednią deklarację (tzw. PCC-3). Zapłata zbyt małej kwoty wiązać się może z ryzykiem kontroli i ewentualnymi dalszymi reperkusjami ze strony fiskusa.

Kancelaria adwokacka Wrocław, adw. Marta Olejnik-Hejne, specjalizacja: podział majątku Wrocław, rozwód Wrocław, alimenty Wrocław