Zawarcie związku małżeńskiego poza urzędem stanu cywilnego

Jeszcze kilka lat temu zawarcie związku małżeńskiego w zamku, pałacu, ogrodzie czy parku pozostawało jedynie w sferze marzeń przyszłych małżonków. Sytuacja ta uległa zmianie na skutek wejścia w życie w dniu 1 marca 2015 r. nowej ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, która dopuściła możliwość zawierania związków małżeńskich poza lokalem Urzędu Stanu Cywilnego.

Przed zmianą przepisów związki małżeńskie zawierane poza USC były sytuacjami incydentalnymi, możliwymi tylko w uzasadnionych przypadkach, np. ze względu na pobyt nupturienta w szpitalu czy zakładzie karnym. W takich sytuacjach para nie ponosiła dodatkowych kosztów, poza kosztem opłaty skarbowej za sporządzenie aktu małżeństwa. Uzasadnieniem wyboru miejsca uroczystości poza lokalem USC nie mogły być natomiast względy sentymentalne czy estetyczne przyszłych małżonków, dlatego możliwość zawarcia małżeństwa w sytuacjach innych niż pobyt w szpitalu czy zakładzie karnym dopuszczano bardzo rzadko i każdorazowo uzależniona była ona wyłącznie od dobrej woli urzędnika. Ustawodawca dostrzegł jednak, że wcześniejsze uregulowania nie nadążały za zachodzącymi zmianami społecznymi, dlatego wyszedł naprzeciw oczekiwaniom osób pragnących złożyć przysięgę małżeńską w plenerze, w miejscu szczególnie dla nich ważnym.

Warunki niezbędne do spełniania w przypadku małżeństwa poza siedzibą urzędu

Od 1 marca 2015 r. wszyscy nupturienci mają prawo do zawarcia małżeństwa poza siedzibą urzędu, jednak zobowiązani są przy tym do spełnienia odpowiednich warunków określonych w ustawie. Kierownik urzędu może udzielić ślubu, jeżeli wybrane przez nupturientów miejsce zapewnia zachowanie uroczystej formy ceremonii oraz bezpieczeństwo jej uczestników. W tym celu para składa do kierownika wybranego przez siebie USC wniosek, w którym wskazuje wybrane miejsce. Podkreślić należy, że zawarcie związku małżeńskiego poza urzędem stanu cywilnego musi nastąpić na terenie gminy, w której okręgu mieści się wybrany urząd. Urzędnik z Gdyni nie udzieli zatem ślubu w Krakowie czy Warszawie. Z uwagi na to, że obiekt musi podkreślać rangę wydarzenia, każdorazowo do kierownika USC należy ocena i ostateczna decyzja odnośnie tego, czy wybrane miejsce jest odpowiednio godne i bezpieczne dla uczestników ceremonii. Jeżeli odbiega ono od powyższych wymogów, urzędnik udziela pisemnej odmowy udzielenia w nim ślubu. Zaznaczyć należy, że z powodu niespełnienia kryterium bezpieczeństwa nie przewiduje się zawierania ślubów cywilnych np. w samolocie, balonie, podczas skoku na bungee czy pod wodą. Także co do zawarcia ślubu na plaży istnieją pewne wątpliwości, chociażby ze względu na obecność niestosowanie do okoliczności ubranych i zachowujących się plażowiczów.

Zawarcie małżeństwa poza lokalem USC – dodatkowe płatności

Osoby zamierzające zawrzeć związek małżeński poza lokalem USC obowiązane są do uiszczenia nie tylko opłaty skarbowej za sporządzenie aktu małżeństwa, ale także do wniesienia opłaty dodatkowej w wysokości 1.000 zł. Taka wysokość opłaty wynika z rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i stanowi dochód danej gminy na pokrycie kosztów organizacyjnych, w tym m.in. kosztów dojazdu kierownika urzędu na miejsce uroczystości i wynagrodzenia dla jego zastępcy w celu zapewnienia ciągłości pracy urzędu. Opłata dodatkowa dotyczy tylko tych osób, które zawierają małżeństwo poza USC z przyczyn innych niż stan zagrożenia życia lub zdrowia albo pozbawienie wolności, bowiem osoby te, podobnie jak we wcześniejszej regulacji prawnej, ponoszą tylko koszty opłaty skarbowej za sporządzenie aktu małżeństwa.

Warto zwrócić uwagę, że termin ślubu poza urzędem należy ustalić z odpowiednim wyprzedzeniem, ponieważ pierwszeństwo maja te pary, które chcą zawrzeć związek małżeński w lokalu USC. Każdorazowo termin ten podlega ustaleniu z kierownikiem, który podobnie jak przy wyborze miejsca uroczystości ma w tym zakresie decydujący głos.